Architektura od zawsze była dziedziną, w której ludzka wyobraźnia łączyła się z technicznymi umiejętnościami, tworząc niezwykłe budowle i przestrzenie. Obecnie, wraz z rozwojem nowoczesnych technologii, w tym sztucznej inteligencji (AI), architekci mają do dyspozycji potężne narzędzia, które mogą odmienić sposób, w jaki projektujemy, budujemy i doświadczamy przestrzeni.

Sztuczna inteligencja zajmuje się tworzeniem systemów i programów komputerowych zdolnych do wykonywania zadań, które normalnie wymagałyby ludzkiego myślenia oraz dużej ilości czasu.
W architekturze, AI znajduje zastosowanie na różnych etapach procesu projektowania, oferując wiele korzyści dla zarówno architektów, jak i inwestorów.

Analiza przestrzenna

Ważnym obszarem, w którym AI odgrywa kluczową rolę, jest analiza przestrzenna. Dzięki technikom rozpoznawania obrazów i przetwarzania danych, sztuczna inteligencja może analizować duże zbiory danych, takie jak mapy, modele terenów czy zdjęcia satelitarne. Dzięki analizom AI możemy w krótkim czasie uzyskać wyniki dotyczące nasłonecznienia, kierunku wiatru, perspektyw widokowych czy innych czynników wpływających na jakość życia i użytkowania przestrzeni. To umożliwia architektom dokładniejsze zrozumienie kontekstu projektu, zwrócenie uwagi na potencjalne zagrożenia oraz podejmowanie bardziej świadomych decyzji projektowych. Sztuczna inteligencja może również analizować dane dotyczące zużycia energii, a także parametry konstrukcyjne, takie jak izolacja termiczna, materiały budowlane czy przebieg instalacji, aby prognozować efektywność energetyczną budynku. Dzięki współpracy architekta ze sztuczną inteligencją proces tworzenia koncepcji projektowych zajmuje zdecydowanie mniej czasu, a finalne projekty są bardziej zoptymalizowane i wpływają korzystnie na środowisko naturalne. Wspomaganie się sztuczną inteligencją w przypadku analiz przestrzennych może być szczególnie atrakcyjne dla deweloperów, którym architekci mogą zaprezentować graficzne analizy i wspólnie wybrać najlepszy wariant koncepcji.

Generowanie projektów za pomocą sztucznej inteligencji

Algorytmy AI są również wykorzystywane do analizy wielu danych, takich jak preferencje klienta, wybrany styl czy kolorystyka, warunki terenowe oraz budżet, aby generować propozycje projektów architektonicznych. Obecnie używane aplikacje czy programy komputerowe wykorzystujące AI nie są jeszcze dopracowane, ale generowane obrazy mogą być używane do porównywania różnych wersji, np. kolorystycznych. Architekci mogą skoncentrować się na analizie i wyborze najlepszych projektów spośród szerokiego zakresu propozycji i optymalizować ich parametry, uwzględniając różne czynniki. To umożliwia bardziej efektywne wykorzystanie czasu na pierwotne tworzenie koncepcji i skupienie się na innych aspektach projektu, takich jak szczegółowe projektowanie detali technicznych czy koordynacja z innymi specjalistami.

AI może również znacznie usprawnić proces wizualizacji projektów architektonicznych. Dzięki technologiom wirtualnej rzeczywistości (VR) i rozszerzonej rzeczywistości (AR), architekci mogą tworzyć wizualizacje, które pozwalają klientom na bardziej realistyczne doświadczenie przyszłych budynków jeszcze przed ich budową. Wizualizacje generowane są w krótkim czasie, przez co mają wiele niedokładności, jednak ich sposób szczegółowości pozwala na wyobrażenie sobie ogólnej wizji domu.

AI w funkcjonowaniu miast

AI w funkcjonowaniu miast stawia przed nami wiele interesujących możliwości. Internet of Things (IoT), czyli Internet Rzeczy, jest kluczowym elementem we współczesnych miastach inteligentnych, a także ściśle powiązanym z wykorzystaniem sztucznej inteligencji. Przez połączenie różnych urządzeń i systemów za pomocą sieci, IoT umożliwia gromadzenie, przetwarzanie i wymianę danych w czasie rzeczywistym.

Dzięki sztucznej inteligencji, możemy doskonalić systemy transportowe, tym samym poprawiając efektywność podróży. Inteligentne zarządzanie energią pozwala na oszczędności, zwiększenie efektywności energetycznej i redukcję emisji spalin. Wraz z rosnącymi wymaganiami bezpieczeństwa publicznego, AI wspomaga monitorowanie miasta, identyfikację zagrożeń i szybką reakcję na incydenty. Ponadto, sztuczna inteligencja poprawia jakość usług miejskich, umożliwiając bardziej efektywną komunikację z mieszkańcami i dostarczając spersonalizowane informacje. 

Internet of Things (IoT) stanowi więc istotny składnik inteligentnych miast, działając w synergii z AI. Dzięki połączeniu tych technologii, możliwe jest tworzenie bardziej efektywnych, zrównoważonych i przyjaznych dla mieszkańców miast, które są w stanie reagować na zmieniające się warunki i potrzeby społeczności.

Jak wykorzystujemy sztuczną inteligencję w naszym biurze?

W pracowni A8 Architektura również wykorzystujemy rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji, które rewolucjonizują naszą współpracę z klientami. Jednym z zastosowań, z których korzystamy jest generowanie inspiracji do projektu na podstawie wybranego parametru, np. stylu wnętrz, preferowanej kolorystyki, cech lokalizacji inwestycji. Pomoc sztucznej inteligencji stanowi inspirację dla nas samych oraz dla naszych klientów. Obrazy wygenerowane z AI pomagają w budowaniu kreatywnego dialogu z naszymi klientami. Midjourney, to jeden z przykładów oprogramowania do tworzenia grafik za pomocą sztucznej inteligencji. Aplikacja generuje obrazy zaraz po wpisaniu podpowiedzi, czyli haseł kluczowych definiujących to, co chcielibyśmy otrzymać.

Wpływ na zawód architekta

Z pewnością używanie sztucznej inteligencji ma wiele zalet dla pracy architektów. Symbioza architekta z algorytmem podczas procesu projektowego może odkryć nietypowe rozwiązania, które dotychczas nie były rozważane. Współpraca z AI generuje wiele koncepcji uzyskanych w krótkim czasie. Pomysły architektów mogą być udoskonalane przy użyciu programów sztucznej inteligencji, dzięki czemu ma miejsce maksymalna optymalizacja projektów pod względem ekonomicznym i ekologicznym. Jednak podczas wykorzystywania AI w architekturze mogą wystąpić pewne wady, które również należy brać pod uwagę. 

Sztuczna inteligencja w architekturze może opierać się na ogólnych danych i algorytmach, które nie uwzględniają specyficznych kontekstów społecznych, kulturowych czy historycznych danego obszaru. Jako, że architektura jest dziedziną, która często wymaga uwzględnienia lokalnych warunków i wartości społecznych, AI może nie uwzględnić tych czynników i tym samym zaproponować pomysły na budynki z utraconą tożsamością i duchem miejsca.

Kolejnym potencjalnym zagrożeniem, o którym należy pamiętać wykorzystując AI jest ograniczenie kreatywności. Pomimo, że AI może być bardzo efektywne w generowaniu projektów na podstawie danych i algorytmów, może jej brakować kreatywności i zdolności do podejmowania decyzji opartych na subiektywnych preferencjach estetycznych czy wizji architekta. Istnieje ryzyko, że projekty wygenerowane przez AI mogą być pozbawione unikalności i oryginalności, które są często ważne
w architekturze.

Należ brać również pod uwagę, że wyniki AI w architekturze są zależne od jakości danych wejściowych. Jeśli algorytmy są niewystarczająco rozwinięte lub dane wejściowe są niepełne lub niedokładne, może to prowadzić do wyników nieodpowiednich lub nieoptymalnych. Ważne jest, aby podchodzić do wyników SI z krytycznym myśleniem i potwierdzać je innymi metodami.

Mimo wymienionych potencjalnych wad, warto podkreślić, że sztuczna inteligencja może być bardzo przydatna i innowacyjna w dziedzinie architektury. Ważne jest jednak, aby wykorzystywać ją jako narzędzie wspierające, a nie jako jako całkowite zastępstwo dla roli architekta. Połączenie umiejętności architektonicznych i wiedzy ekspertów z wykorzystaniem sztucznej inteligencji może przynieść najlepsze rezultaty, umożliwiając tworzenie innowacyjnych i zrównoważonych projektów, które spełniają zarówno potrzeby użytkowników, jak i kontekstu społecznego i kulturowego.

arch. Dominika Dołębska